Οίνος: Αλλάξτε τη διαδικασία και όχι το προϊόν – τι να κάνετε (και τι όχι) στο δρόμο της βιωσιμότητας
Βιωσιμότητα δεν σημαίνει επιβολή ενός “νέου στυλ” οίνου προς κατανάλωση, αλλά σημαίνει προσεκτική αξιολόγηση κάθε σταδίου της παραγωγικής διαδικασίας και εύρεσης λύσεις που για το ίδιο παραγόμενο προϊόν, ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις περιβαλλοντικά, κοινωνικά και οικονομικά.
Κόστος, κίνδυνοι, ευκαιρίες και στρατηγικές επιλογές!!!
Πώς να αντιμετωπίσετε τη μετατόπιση στο τρόπο παραγωγής με στόχο τη βιωσιμότητα στο εσωτερικό ενός οινοποιείου; Τι τεχνολογίες χρειάζονται να υιοθετηθούν, ποια μοντέλα παραγωγής πρέπει να τροποποιηθούν; Η υιοθέτηση διαδικασιών βιώσιμου μετασχηματισμού μπορεί να αλλάξει τα χαρακτηριστικά του τελικού προϊόντος; Και μετά, πόσο ακριβή είναι η επένδυση στο οινοποιείο σε σύγκριση με τον συνολικό προϋπολογισμό που διατίθεται για την απόκτηση πιστοποιημένης βιωσιμότητας;
Καταρχάς, θεωρώ ότι η σκέψη με όρους βιωσιμότητας της παραγωγής είναι συλλογικό καθήκον. Εδώ και πολύ καιρό γίνεται λόγος για βιωσιμότητα στον αμπελοοινικό κλάδο, ειδικά όσον αφορά την πρωτογενή παραγωγή σταφυλιών, επομένως συζητούμε κυρίως για τον αμπελώνα, και μόνο τα τελευταία χρόνια άρχισε να αντιμετωπίζεται το θέμα «οινοποιείο». Ο κόσμος του οίνου δεν μπορεί να αγνοήσει τη βιωσιμότητα και το πιο οικείο νόημα που θέλει να αντιπροσωπεύει, αλλά εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί ορισμοί της βιωσιμότητας και με διαφορετικά μοντέλα που υποδεικνύουν πώς να την εξασκήσετε. Τώρα, μετά από όλα όσα έχουν γραφτεί για αυτό το θέμα, είναι απαραίτητο να κάνουμε κάποια σαφήνεια για να βοηθήσουμε τους οινοπαραγωγούς να κατανοήσουν πλήρως ποια είναι η πραγματικά ενάρετη συμπεριφορά που πρέπει να ακολουθήσουν. Κάνω αυτή τη διευκρίνιση γιατί έχω την εντύπωση ότι σε ορισμένους τομείς συζήτησης αναδύεται μια ιδέα βιωσιμότητας που θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατανάλωση ενός οίνου στο μέλλον που είναι επίσης πολύ διαφορετικό από αυτό που βρίσκουμε συνήθως τώρα. Αν, στην πραγματικότητα, σύμφωνα με τη συλλογική φαντασία, η βιωσιμότητα σημαίνει μόνο εφαρμογή μιας φιλοσοφίας που στιγματίζει την υιοθέτηση ορισμένων οινολογικών πρακτικών/τεχνικών, πιθανότατα ο οίνος που θα βρούμε στο μπουκάλι θα έχει πολύ διαφορετικό φυσικοχημικό και αισθητηριακό προφίλ από την τρέχουσα. Εάν δηλωθεί, απλώς ως παράδειγμα, ότι το “φιλτράρισμα” δεν είναι βιώσιμο, τότε πρέπει συλλογικά να αποδεχτούμε να βρούμε ένα αφιλτράριστο οίνο στο μπουκάλι με όλες τις επιπτώσεις που απορρέουν από αυτό όσον αφορά τη σταθερότητα και τη διάρκεια ζωής του.
Εδώ, πιστεύω ότι η επιβεβαίωση μιας τέτοιας αλλαγής, από πολύ αδιάλλακτους καταναλωτές ως προς τη βιωσιμότητα, μπορεί να οδηγήσει σε μια στιγμή λειτουργικής σύγχυσης στους οινοπαραγωγούς, καθώς οι τελευταίοι θα πρέπει να σκεφτούν ποιες οινολογικές πρακτικές να χρησιμοποιήσουν ή λιγότερο ώστε να παραμείνει «βιώσιμο» στα μάτια των δυνητικών πελατών.
Ωστόσο, για να είναι βιώσιμο ένα οινοποιείο, κατά τη γνώμη μου, δεν πρέπει να στρεβλώνει το αισθητηριακό προφίλ του προϊόντος που θέλει να αποκτήσει, αλλά πρέπει να επιδιώκει να ελέγχει ότι όλες οι εργασίες που απαιτούνται και εκτελούνται, για την απόκτηση του οίνου, δέχονται τέτοια προσοχή ώστε να μειώσει και να ελαχιστοποιήσει τις εισροές διεργασίας τόσο όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας και νερού όσο και τον εξορθολογισμό της χρήσης οινολογικών βοηθητικών προϊόντων. Τότε η εταιρική βιωσιμότητα γίνεται βελτιστοποιημένη με μια αποτελεσματικότητα της παραγωγικής διαδικασίας και αυτό είναι ένα καθήκον που πρέπει να επιδιώξουμε όλοι από αύριο.
Η παραγωγή οίνου που μπορεί είναι πολύ διαφορετική από αυτή που παράγεται σήμερα κατά μέσο όρο, μπορεί να οδηγήσει εταιρείες να επανατοποθετηθούν αναγκαστικά στην αγορά, αναζητώντας νέους χώρους. Αυτό θα οδηγούσε βραχυπρόθεσμα, σε λιγότερο σταθερές εταιρείες, στον πιθανό κίνδυνο να μην είναι πλέον οικονομικά και κοινωνικά βιώσιμες. Ως εκ τούτου, είναι θεμελιώδους σημασίας να εφαρμοστεί μια εκστρατεία επικοινωνίας μεταξύ εταιρειών και καταναλωτών, ώστε όλοι να κατανοήσουν ότι η βιωσιμότητα είναι ένας ενάρετος δρόμος που οδηγεί σε εξοικονόμηση κατανάλωσης εισροών διεργασίας, στη βελτίωση ορισμένων οινολογικών πρακτικών κατά τη χρήση, αλλά που δεν πρέπει να οδηγεί να αλλάξει δραστικά και ξαφνικά το προϊόν που παραδοσιακά προσφέρει μια εταιρεία στους καταναλωτές και με το οποίο συχνά ταυτίζεται.
Ολοκληρώνω πως βιωσιμότητα, δεν σημαίνει επιβολή ενός «νέου στυλ» οίνου προς κατανάλωση, αλλά σημαίνει προσεκτική αξιολόγηση κάθε φάσης της παραγωγικής διαδικασίας και εύρεση λύσεων που, για το ίδιο παραγόμενο προϊόν, ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές αλληλεπιδράσεις.
– Νικόλαος Αγοραστός