Εξέλιξη της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσης οίνου βάσει χρώματος
Τις τελευταίες δεκαετίες, ο παγκόσμιος αμπελοοινικός τομέας έχει παρατηρήσει μια συνολική θετική τάση παραγωγής και κατανάλωσης λευκών και ροζέ οίνων, ενώ οι ερυθροί οίνοι έχουν μειωθεί. Αυτή η διαρθρωτική αλλαγή μπορεί να αποδοθεί κυρίως σε συνολικές αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Στοιχεία από το Τμήμα Στατιστικής του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου (OIV) στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση αυτού του φαινομένου παρέχοντας μια επισκόπηση της εξέλιξης της παγκόσμιας παραγωγής και κατανάλωσης οίνου βάσει του χρώματος (κατανεμημένη ανά ερυθρό, λευκό και ροζέ) κατά την περίοδο 2000-2021.
Ερυθρός οίνος
Η παγκόσμια προσφορά και ζήτηση ερυθρού οίνου έχουν μειωθεί σημαντικά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Το 2021 η παραγωγή μειώθηκε κατά 25% από την κορύφωσή της το 2004. Η μείωση είναι αξιοσημείωτη: στις αρχές του αιώνα, οι ερυθροί οίνοι αντιπροσώπευαν κατά μέσο όρο το 48% της συνολικής παραγωγής οίνου, ενώ τα τελευταία χρόνια ,υποχώρησε στο 43%.
Παραγωγή – Αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης κατά την περίοδο 2000-2021 παρατηρούνται σε όλες τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής ερυθρού οίνου. Ειδικότερα, αξίζει να σημειωθεί η μεγάλη πτώση στη Γαλλία (η οποία στις μέρες μας παράγει 50% λιγότερο ερυθρό οίνο από ό,τι στις αρχές του αιώνα) και στην Ιταλία. Αυτές οι μειώσεις αντισταθμίζονται μόνο εν μέρει από μη ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής, όπως η Χιλή, η Αργεντινή, η Αυστραλία, οι ΗΠΑ και η Νότια Αφρική, που παρουσιάζουν θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης στην παραγωγή ερυθρού οίνου. Μεταξύ των 10 κορυφαίων χωρών με το υψηλότερο ποσοστό ερυθρού οίνου στην εθνική τους παραγωγή οίνου, οι 7 είναι εκτός Ευρώπης.
Κατανάλωση – Η ζήτηση για ερυθρό οίνο τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει μειωθεί κυρίως σε μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές – ιδίως στη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν καταγράψει αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης για τον ερυθρό οίνο από το 2000. Αντίθετα, θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης τα τελευταία είκοσι χρόνια καταγράφονται στην Κίνα, τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και τη Βραζιλία. Οι 6 κορυφαίες χώρες κατά ποσοστό ερυθρού οίνου στην εθνική τους κατανάλωση οίνου βρίσκονται εκτός Ευρώπης, ιδίως στη Νότια Αμερική και την Ανατολική Ασία.
Λευκός οίνος
Η ζήτηση και η προσφορά λευκού οίνου σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν επεκταθεί από το 2000. Η παραγωγή λευκού οίνου αυξήθηκε το 2021 κατά 13% από το χαμηλότερο επίπεδό της το 2002 και ξεπέρασε την παραγωγή ερυθρού οίνου ξεκινώντας από το 2013. Στις αρχές του αιώνα, ο λευκός οίνος αντιπροσώπευε κατά μέσο όρο το 46% του παγκόσμιου συνόλου, ενώ τα πιο πρόσφατα χρόνια το μερίδιο αυτό ανήλθε στο 49%. Μία από τις κύριες κινητήριες δυνάμεις πίσω από αυτή την αύξηση είναι η άνθηση του αφρώδους οίνου.
Παραγωγή – Οι κύριες χώρες που συνέβαλαν στην ανάπτυξη σε παγκόσμιο επίπεδο είναι η Ιταλία (καθοδηγούμενη από την παγκόσμια επιτυχία της Prosecco), οι ΗΠΑ, η Νότια Αφρική και η Αυστραλία. Αντίθετα, ορισμένες άλλες μεγάλες χώρες παραγωγής λευκού οίνου όπως η Γαλλία και η Ισπανία (δεύτερη και τρίτη χώρα παραγωγής λευκού οίνου σε παγκόσμιο επίπεδο αντίστοιχα), έχουν καταγράψει σταθερή τάση από τις αρχές του αιώνα.
Κατανάλωση – Η αύξηση της ζήτησης για λευκό οίνο οφείλεται κυρίως σε τρεις σημαντικές αγορές αφρώδους οίνου: τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η άνοδος της κατανάλωσης σε αυτές τις χώρες υπεραντιστάθμιση της μείωσης που καταγράφηκε σε μεγάλες οινοκαταναλωτικές χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία.
Ερυθρωπός/Ροζέ οίνος
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, ο ερυθρωπός/ροζέ οίνος έχει αυξηθεί σημαντικά τόσο από πλευράς ζήτησης όσο και προσφοράς σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκόσμια παραγωγή σημείωσε αύξηση 25% μεταξύ 2001 και 2021. Στις αρχές του αιώνα, οι ροζέ οίνοι αντιπροσώπευαν μεταξύ 6 και 7% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ τα τελευταία χρόνια αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 8% κατά μέσο όρο.
Παραγωγή – Η προσφορά ροζέ οίνου είναι πολύ πιο συγκεντρωμένη από ό,τι στην περίπτωση των οίνων άλλων χρωμάτων, με τις 10 κορυφαίες χώρες παραγωγής να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 90% του παγκόσμιου συνόλου το 2021 και οι 3 πρώτες να αντιπροσωπεύουν τα δύο τρίτα. Στην περίπτωση του ροζέ, είναι κυρίως οι χώρες του βορείου ημισφαιρίου που οδηγούν την ανάπτυξη (ιδίως η Γαλλία), παρόλο που χώρες όπως η Χιλή και η Νότια Αφρική έχουν επίσης παρουσιάσει πολύ υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Κατανάλωση – Όπως και στην περίπτωση των λευκών οίνων, η ανάπτυξη της αγοράς ροζέ μπορεί να αποδοθεί κυρίως στην αύξηση της ζήτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. Η Γαλλία είναι μακράν η κύρια αγορά σε παγκόσμιο επίπεδο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ένα τρίτο της παγκόσμιας ζήτησης.
– Νικόλαος Αγοραστός